KN 1/25 | zgodność z Konstytucją art. 12 ust. 1 KK

[Damiano Robingren 140]

 

Velke Mesto Achkov, dnia 23 sierpnia 2025 roku

 

Z A R Z Ą D Z E N I E

 

Zarządzam, co następuje:

1. Działając z urzędu, wszczynam postępowanie w sprawie kontroli zgodności z Konstytucją art. 12 ust. 1 Kodeksu karnego, stanowiącego: "Odbywający karę pozbawienia wolności nie może wypowiadać się na forum II Federacji Nordackiej".

2. Wątpliwość konstytucyjna dotyczy zgodności wskazanego przepisu z:

   1. art. 15 pkt 4 Konstytucji, przewidującym, iż "Każdy człowiek ma prawo do wolności słowa, poglądów, sumienia i wyznania",

   2. art. 16 Konstytucji, stanowiącym, iż "Prawa i wolności określone w artykule 15. są przyrodzone, niezbywalne i nienaruszalne. Nie mogą być
      uchylone ani ograniczone w sposób ograniczający ich istotę";

3. Nadaję sprawie następującą sygnaturę: KN 1/25;
4. Wyznacza się SN Damiano Robingrena na Przewodniczącego składu orzekającego.

 

(-) Damiano Robingren
Przewodniczący Składu Orzekającego

[Damiano Robingren 140]

 

Velke Mesto Achkov, dnia 23 sierpnia 2025 roku

 

W Y R O K

W IMIENIU II FEDERACJI NORDACKIEJ

Najwyższy Sąd Federalny w sprawie ustrojowej o sygnaturze KN 1/25, wszczętej zarządzeniem z dnia 23 sierpnia 2025 roku, orzeka, co następuje:

1. art. 12 ust. 1 KK, w brzmieniu: "Odbywający karę pozbawienia wolności nie może wypowiadać się na forum II Federacji Nordackiej" jest niezgodny z Konstytucją.
2. nakazuje Kongresowi niezwłoczne podjęcie działań legislacyjnych zmierzających do usunięcia niekonstytucyjnej regulacji.
    

U Z A S A D N I E N I E

Przedmiotem kontroli jest bezwzględny zakaz wypowiadania się na forum II Federacji Nordackiej, skierowany do całej kategorii osób, również tych odbywających karę pozbawienia wolności. Spór koncentruje się na relacji do wolności słowa, poglądów, sumienia i wyznania, która jest zagwarantowana każdemu człowiekowi w art. 15 pkt 4 Konstytucji, oraz do zasady nienaruszalności i niezbywalności praw z art. 16, która zarazem zakazuje ich takiego ograniczania. Konstytucja posługuje się wprost klauzulą "każdy człowiek", nie wprowadzając wyłączeń statusowych względem osób pozbawionych wolności, co oznacza, że także skazani pozostają adresatami tej wolności. Prawo to, jako przyrodzone, niezbywalne i nienaruszalne, nie może być uchylone ani ograniczone w sposób uderzający w jego istotę.

Kontrolowana norma ingeruje w rdzeń wolności, ponieważ nie przewiduje żadnych wyjątków ani zróżnicowania sytuacyjnego, lecz ustanawia całkowite i generalne wyłączenie możliwości zabierania głosu na forum Federacji. Ustawodawca nie ograniczył się do regulacji sposobu, miejsca czy formy korzystania z wolności, lecz pozbawił określoną grupę osób prawa do wypowiedzi jako takiej. Tego rodzaju zakaz nie mieści się w konstytucyjnie dopuszczalnych granicach ograniczeń, gdyż znosi praktyczną możliwość wykonywania wolności słowa przez skazanych i w ten sposób narusza jej istotę, co pozostaje wprost sprzeczne z art. 16.

Ustawodawca przewidział sytuacje, w których możliwe są czasowe, wyjątkowe ograniczenia niektórych wolności, w tym wolności słowa, zastrzegając je dla stanu wyjątkowego i wyłącznie "celem ochrony interesów państwa". Konstrukcja ta ma charakter nadzwyczajny i czasowy, a jej zastosowanie zostało szczegółowo unormowane. Sama konieczność utrzymania porządku czy dyscypliny w jednostkach penitencjarnych nie stanowi konstytucyjnej podstawy do ustanowienia powszechnego, bezterminowego i całkowitego zakazu wypowiedzi na forum poza reżimem stanu wyjątkowego. Skoro Konstytucja wyraźnie wskazuje, że ograniczenie wolności słowa dopuszczalne jest w tym szczególnym trybie, brak jest podstaw, by akceptować identyczny w skutkach, a nawet dalej idący, stały zakaz wprowadzony zwykłą ustawą wobec określonej kategorii osób.

Ustawodawca stwierdza, że II Federacja Nordacka jest demokratycznym państwem prawa, które chroni jako najwyższe wartości swojego porządku prawnego wolność i sprawiedliwość. Taki wybór nakazuje wyjątkowo wstrzemięźliwą ingerencję w komunikację publiczną. Jednocześnie Konstytucja zapewnia wolność mediów i środków społecznego przekazu, co obejmuje także swobodny dopływ i odpływ informacji oraz opinii do i z przestrzeni debaty publicznej. Ustawowe rozwiązanie, które całkowicie eliminuje głos osób odbywających karę pozbawienia wolności z forum, pozostaje w sprzeczności z tymi przepisami, burząc pluralizm debaty publicznej.

Nie można również pominąć, że godność osoby ludzkiej jest nienaruszalna i stanowi źródło wszelkich praw i wolności. Skoro godność przysługuje każdemu człowiekowi, także osoba skazana zachowuje status podmiotu praw i nie może być traktowana w sposób, który sprowadza ją do przedmiotu oddziaływania władzy przez pozbawienie jej prawa do wypowiedzi w sferze publicznej. Całkowite wyciszenie tej grupy w debacie publicznej nie jest środkiem koniecznym do osiągnięcia jakiegokolwiek konstytucyjnie legitymowanego celu i nie daje się pogodzić z nienaruszalnością godności.

Sąd dostrzega, że w demokratycznym państwie prawa dopuszczalne są pewne ograniczenia sposobu wykonywania wolności pod warunkiem, że nie uderzają w ich istotę. Konstytucja nie zawiera przy wolności słowa ogólnej klauzuli "w granicach prawa", jak czyni to w odniesieniu do innej wolności z art. 15 pkt 2. Ograniczenia mogą następować wyłącznie w reżimie przewidzianym przez Konstytucję oraz przy poszanowaniu istoty prawa. Bezwzględny zakaz wypowiedzi dla skazanych nie jest ograniczeniem formy, czasu czy miejsca, lecz zniesieniem prawa do wypowiedzi jako takiego, a zatem narusza art. 16 w związku z art. 15 pkt 4.

Z tych względów Najwyższy Sąd Federalny stwierdza niezgodność art. 12 ust. 1 Kodeksu karnego z Konstytucją. Skutkiem wyroku jest wyeliminowanie zakwestionowanej normy z porządku prawnego w zakresie, w jakim ustanawia ona generalny i bezwzględny zakaz wypowiedzi na forum wobec osób odbywających karę pozbawienia wolności, co oznacza zakaz jej dalszego stosowania przez organy władzy publicznej.

Niniejszy wyrok jest prawomocny.

DW: @Członek Kongresu@Obywatel Federacji

 

(-) Damiano Robingren
Przewodniczący Składu Orzekającego

Edytowane 23 Sierpnia przez Damiano Robingren